Zapraszamy na spotkanie pt. “Niespektakularne wyeksponowane. Etyka i sztuka zwracania uwagi” z Dariuszem Gzyrą – filozofem, działaczem społecznym, publicystą, autorem książki “Dziękuję za świńskie oczy. Jak krzywdzimy zwierzęta”. Spotkanie odbędzie się 26 stycznia (piątek) o godz. 17.00 w sali nr 100 (1 piętro) przy pl. Matejki 13.
“Niespektakularne wyeksponowane. Etyka i sztuka zwracania uwagi”
To, co pospolite, prozaiczne, zwykłe i niespektakularne, już od dawna jest częścią sztuki, obiektem jej zainteresowania i twórczego przetwarzania. Dotknięte procesem twórczym, autorskim komentarzem, sytuacją ekspozycji i wywołanego nimi doświadczenia odbiorczyń/odbiorców, zmienia status. Proces zwrócenia uwagi, własnej i innych, na obiekty, jakości i mechanizmy łatwe do przeoczenia, jest nie tylko naruszeniem statusu przedmiotów uwagi, zmienia również jej podmioty.
Proces zmiany wywołany wyodrębnieniem, ujawnieniem i uwydatnieniem jakichś elementów rzeczywistości w obrębie sztuki, ma potencjał uwrażliwiania i wyczulania. Ta właściwość wykorzystywana jest również przez osoby zajmujące się artywizmem lub sztuką krytyczną. Estetyka staje się medium, a wręcz narzędziem etyki.
Szczególnie interesującym jest przypadek twórczości zwracającej uwagę na krzywdę zwierząt pozaludzkich, na ukryte i przeoczone jej formy. W trakcie wykładu przybliżę trzy propozycje tego rodzaju:
- litanijny wyimek poezji Konrada Góry, eksponujący socjolekt przetwórstwa mięsnego
- detektywistyczne prace Elwiry Sztetner, ekofeministycznej artystki wizualnej szukającej dowodów zbrodni na zwierzętach pośród pozornie niewinnych artefaktów, głównie zabawek
- cykl zdjęć “Zbiór poszlak szowinizmu gatunkowego” mojego autorstwa, dokumentujących niespektakularne i niemal doskonale oswojone przykłady obecności szowinizmu gatunkowego na ulicach polskich miast.
Dariusz Gzyra – filozof, publicysta, działacz społeczny. Ukończył studia doktoranckie w zakresie filozofii na Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na Wydziale Malarstwa. Po wydaniu książki “Dziękuję za świńskie oczy. Jak krzywdzimy zwierzęta” (Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2018) został zgłoszony do nagrody Paszporty POLITYKI. Prowadzi zajęcia na wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku antropozoologia. Współtworzy kadrę dydaktyczną interdyscyplinarnych studiów podyplomowych „Prawa zwierząt” na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym SWPS. Członek Polskiego Towarzystwa Etycznego oraz Laboratorium Animal Studies – Trzecia Kultura przy Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego. Autor kilkudziesięciu artykułów naukowych. Redaktor działu etyka praw zwierząt czasopisma „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies”. Twórca podcastu „Ważne nieważne”, przygotowywanego dla Krytyki Politycznej. Członek Rady Eksperckiej Green REV Institute. Zajmuje się relacjami człowieka i innych zwierząt w świetle współczesnych koncepcji etycznych i politycznych, połączeniami pomiędzy etyką a estetyką, a także studiami nad weganizmem.
fot. na grafice Elwira Sztetner