Rozpoczęliśmy publikowanie materiałów z kolejnego numeru kwartalnika „Restart” – już dwunastego! W naszych cotygodniowych emisjach (w każdy piątek!) tym razem powracać będziemy do tematu indywidualizmu i odrębności w sztuce.
Z jednej strony, jak pisze redaktor naczelna Magdalena Ujma w swoim wstępniaku:
Dzisiejsze społeczeństwa masowe – tłumy, roje, hordy, kohorty, przeżarte są do cna mitem indywidualizmu. Zwycięski w znakomitej części globu system kapitalistyczny doprowadził do nowego kultu jednostki. Kultura popularna pełna jest indywidualnych bohaterów (i coraz częściej bohaterek), ratujących świat przed zagładą, darzymy ambiwalentnym uczuciem miłość – nienawiść piątkę najbogatszych mężczyzn na świecie (ostatni Raport Oxfamu donosi, że od 2020 roku podwoili oni swoje majątki).
Z drugiej strony jednak:
Nastąpiło kolejne wahnięcie wahadła – w stronę zbiorowości. […] Talent jest wytworem zbiorowości, i tego, jakie daje ona możliwości rozwoju osobom do niej należącym. W bardziej popularnym ujęciu zmianę tendencji podkreśla język i odmienianie w kulturalnym żargonie przez wszystkie przypadki słów takich, jak: »kolektyw«, »wspólnota«, »grupa«. Jest zatem »kolektywne doświadczenie«, »wspólnotowe działanie«, »grupowa zabawa«, »zbiorowa pamięć«, »współdzielona przestrzeń«, »zespołowa praca«. To słowa–hasła mają oznaczać odcięcie się od starego porządku. […]
My jednak w »Restarcie« wprowadzamy temat przekorny. Uważamy bowiem, że choć dowartościowanie empatii, bycia-razem, współodczuwania z innymi bytami ludzkimi i nieludzkimi, a nawet z przyrodą nieożywioną, jest koniecznością dziejową, to indywidualność nie zniknie całkowicie. Na pewno jednak ulegnie zmianom, dostosuje się do nowych potrzeb. Spróbujmy więc zastanowić się nad charakterem jednostki w czasie wspólnot. Czy wyrażać się musi tylko poprzez tak odrażające cechy, jak skłonność do rywalizacji, dominacji, wyzysku, wykorzystywania, chciwości, egoizmu i niechęci do współ-odczuwania z innymi? Jakie role może dzisiaj pełnić indywidualna ścieżka i czy jest możliwa taka, która nie byłaby zawłaszczona przez system idoli, geniuszy i kowali własnego losu?”.
W tym tygodniu oprócz wstępniaka polecamy:
- tekst Michała Pilikowskiego pt. “Igor Mitoraj (1944–2014). Droga indywidualisty”
- recenzję Sylwii Góry z wystawy zbiorowej Wyszyte w BWA Kielce pt. “Pragnienie wspólnoty”
- rozmowę Adama Mazura z Anetą Szyłak pt. “Potrzeba domknięcia”
Pamiętajcie o nas! Spotkajmy się w „Restarcie”, na stronie https://restartmag.art/