Już jutro, 22 lutego o godzinie 18.15 rozpocznie się wernisaż, trwającej do 28 kwietnia ekspozycji Granice Tożsamości. Zapraszamy serdecznie do Galerii Teatru im. Stanisława Ignacego Witkiewicza, na spotkanie z autorem oraz wystawą/instalacją zrealizowaną w ramach projektu Wolność – granice tożsamości.
Bezpośrednim impulsem do powstania prac, które składają się na instalację Granice tożsamości była zbrojna napaść Rosji na Ukrainę w 2022 roku oraz odkrycie przez autora projektu niezwykłych nekropoli lokowanych na terenie Beskidu Niskiego. Bezsens i okrucieństwo wojny ukraińskiej poraża. Przypomina jedne z najkrwawszych jakie miały miejsce na ziemiach polskich, chociażby te z okresu pierwszej wojny światowej na terenie Galicji. Świadectwem tychże jest około 400 cmentarzy wojennych, powstałych jeszcze w trakcie trwania wojny, rozrzuconych po całej południo-wschodniej Polsce. Inicjatywa ich powstania, a właściwie ich realizacji, wiąże się ściśle z Krakowem (Krakowski Oddział Grobów Wojennych 1915-1918).
W tej grupie wyróżniają się nekropolie zaprojektowane przez wybitnego architekta słowackiego Dušana Jurkoviča i wybudowane pod jego nadzorem. W jego realizacjach piękno i dramat są często splecione, tworząc kompleksową i bogatą wrażeniowo tkankę sztuki. Nie bez znaczenia jest lokalizacja wspomnianych cmentarzy, osadzonych w plenerach Beskidu Niskiego.
Dokładnie w czasie, gdy Jurkovič tworzył swoje ekumeniczne nekropolie, inny obywatel Cesarstwa Austro-Węgierskiego, w odległym zakątku imperium, w małej miejscowości Zürau, zmagając się ze śmiertelną chorobą pisał miniteksty, które złożyły się na zbiór zatytułowany Aforyzmy z Zürau. Kolekcję tę, już po śmierci Franza Kafki – bo o nim jest mowa – jego przyjaciel Max Brod zatytułował Rozważania o grzechu, cierpieniu, nadziei i słusznej drodze. Sentencje wspomnianego zbioru znakomicie ilustrują uniwersalizm dzieła Kafki, poruszają tematy i przedstawiają sytuacje, które są zrozumiałe i inspirujące dla czytelników na całym świecie – ludzi wpisanych w różne konteksty kulturowe i społeczne. Wiąże się to ze sposobem, w jaki Kafka przedstawia człowiecze doświadczenia. Jego prace są otwarte na różnorodne interpretacje i znajdują rezonans w sercach ludzi mieszkających wszędzie. W dziele tym również piękno spotyka się z dramatem.
Zbiór Rozważania o grzechu, cierpieniu, nadziei i słusznej drodze, stanowi od lat inspirację dla dzieł plastycznych realizowanych przez autora w różnych mediach ale także dla prac, realizowanych przez osoby reprezentujące różne grupy społeczne w ramach projektów artystyczno-badawczych, takich jak Kafka – przełamywanie granic czy Kafka – Oswajanie Obcego. Brali w nich udział artyści z Krakowa i innych ośrodków akademickich w Polsce ale także z Republiki Czeskiej czy z Niemiec. Także dzieci, młodzież i … więźniowie.
W 2024 roku mija setna rocznica śmierci Franza Kafki.
Realizując Granice tożsamości autor projektu wiąże/konfrontuje nie tylko twórczość Kafki i Jurkoviča (odwiedził i zaangażował w projekt wszystkie znane nekropolie wojenne słowackiego architekta), ale także pochyla się nad losem mieszkańców Beskidu Niskiego i Ústecký’ego kraju (Zürau), z których deportowano po drugiej wojnie światowej setki tysięcy ludzi, dewastując tkankę kulturową tych regionów. Mocno też akcentuje symbol i znaczenie światła, stąd formuła lightboxów. Podnosi też problem roli rozpadu i destrukcji w twórczości (zdjęcia wykorzystane w lightboxach poddane zostają różnym „operacjom plastycznym“, napiętnowane są ostrymi narzędziami, poddane żywiołom ziemi, wody, ognia).
Nie jest to pierwsze działanie wystawowe w przestrzeni Galerii Teatru Witkacego. To miejsce bliskie twórcy, także poprzez realizację kilku scenografii do spektakli, pięć lat temu gościło wystawę Relikwiarze. Niepodległość marzeń.
Wydarzenie jest częścią obchodów powstania Teatru oraz urodzin Witkacego (139/39). z tej okazji urochomiona została nowa strona internetowa instytucji, do odwiedzenia której bardzo gorąco zachęcamy. Link do strony Teatru Witkacy w Zakopanem.
Patronat honorowy, Rektor Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, prof. Andrzej Bednarczyk.